Większość z nas nie za bardzo zdaje sobie sprawę z tego, jak ogromnie ważnym gruczołem jest tarczyca, która ma wpływ na każdą komórkę naszego ciała.
Tarczyca to bardzo ważny gruczoł człowieka. Waży od 15 do 30 g, może powiększać się i zmieniać w trakcie ciąży oraz w zależności od cyklu miesiączkowego.
Przez 1 g tkanki tarczycowej przepływa w ciągu 1 min. około 5 litrów krwi. Tkanka tarczycowa jest mocno unaczyniona.
Produkowane w obrębie tarczycy hormony, rozprowadzane są przez sieć naczyń krwionośnych i chłonnych.
Hormony produkowane przez gruczoł tarczycy to:
trójjodotyronina (T3)
wolna trójjodotyronina fT3
tyroksyna (T4)
wolna tyroksyna fT4
kalcytonina - wpływa na metabolizm i gospodarkę wapniowo-fosforową organizmu.
Do produkcji hormonów T3 i T4, tarczyca potrzebuje odpowiedniej ilości jodu. Jod zawierają makrele, łososie, śledzie, dorsze i generalnie wszystkie ryby pływające w bogatej w ten pierwiastek wodzie morskiej. Tłuste ryby morskie jak makrele czy halibuty zawierają wiele niezbędnych kwasów tłuszczowych, do tego jod i białko, które poprawia metabolizm.
Tarczyca odgrywa ważną rolę w sprawności organizmu i jego witalności, oraz w pracy układu pokarmowego, serca, mięśni i układu nerwowego.
Funkcja tarczycy pozostaje pod ścisłą kontrolą podwzgórza i przysadki mózgowej. Podwzgórze wytwarza TRH – neurohormon, uwalniający z przysadki hormon TSH – tyreotropinę.
Hormon tyreotropowy TSH – pobudza tarczycę do wydzielania T3 i T4 (trijodotyroniny i tyroksyny)
pobudza metabolizm. Występuje między tymi gruczołami zasada sprzężenia zwrotnego, tzn. zwiększenie stężenia TSH powoduje zwiększenie stężenia T4 (tyroksyna) i T3 (trójjodotyronina), których zwiększenie stężenie we krwi powoduje zmniejszenie wydzielania TSH.
Najważniejszym i nadrzędnym narządem wewnątrzwydzielniczym jest podwzgórze.
Podwzgórze pełni funkcje koordynatora zawiadującego pracą wszystkich gruczołów dokrewnych. Reguluje i nadzoruje produkcje i wyrzucanie z narządów hormonów poprzez wysyłanie sygnałów do przysadki mózgowej. Przysadka mózgowa wydziela hormony, które hamują lub uaktywniają działanie podrzędnych gruczołów dokrewnych.
Tarczyca steruje metabolizmem, czyli podstawową przemianą materii, więc tempem spalania różnych substancji, oraz tworzeniem się innych (odchudzanie, chęć przybrania na wadze).
Nawet niewielkie zmiany w funkcjonowaniu tarczycy wywołują pogorszenie samopoczucia, zmęczenie oraz brak energii do życia lub nadpobudliwość i rozdrażnienie, przybieranie na wadze lub chudnięcie a także np. wypadanie włosów. Kobiety zapadają na tę dolegliwość znacznie częściej niż mężczyźni.
Gruczoł tarczowy rozrasta się prawie bezboleśnie. Od czasu do czasu nieprzyjemnie uciska w gardle, ale zwykle marginalizujemy to uczucie, przypisując je zdenerwowaniu albo przeziębieniu.
Najczęściej o powiększeniu tarczycy dowiadujemy się przypadkiem od dawno niewidzianych znajomych, którzy zauważają wyraźne pogrubienie szyi.
Na rozrost tarczycy wpływ mają: wieloletni niedobór jodu w organizmie, dieta bogata w goitrogeny (substancje, które zawierają wszystkie rośliny kapustne), nadużywanie leków (np. przeciwbólowych, sulfonamidów),
u pań - zmiany hormonalne okresu ciąży i klimakterium.
Z wiekiem ryzyko powstania wola znacznie wzrasta, a po pięćdziesiątce ma je już co czwarty z nas. Często bywa ono obojętne - nie powoduje zmian w poziomie hormonów tarczycy.
Niestety, u co dziesiątej osoby gruczoł pracować zaczyna jak szalony na zwiększonych obrotach !